In Lụa Là Gì? Ưu Nhược Điểm Và Quy Trình In Lụa

In lụa là một kỹ thuật in ấn được sử dụng khá phổ biến hiện nay bởi sản phẩm in ra có chất lượng tốt và có điểm nhấn riêng, khác biệt so với các kỹ thuật in hiện đại khác. Bạn đọc có thể tìm hiểu chi tiết hơn về kỹ thuật in lụa, các phương pháp in lụa phổ biến, ưu nhược điểm và ứng dụng của kỹ thuật in này trong bài viết dưới đây.  

In lụa là gì? 

In lụa hay còn được gọi là in lưới – đây là một kỹ thuật in sử dụng khuôn và một tấm vải lụa hoặc lưới cho mực đi qua, khi in ấn, một mặt của khuôn in được đặt ngay ngắn trên bề mặt chất liệu in, một mặt mực in sẽ được cho vào, sau đó mực được gạt đều khắp bề mặt tấm lưới bằng thanh gạt mực, mực sẽ đi qua tâm vải, lưới in lên bề mặt chất liệu. 

Kỹ thuật in này được gọi là in lụa bởi ngay từ khi mới xuất hiện, kỹ thuật này sử dụng những tấm tơ lụa để ngăn cách giữa mực in tới bề mặt cần in. Ngày nay, phần tơ lụa đã được thay thế bằng những tấm lưới lỗ nhỏ hoặc sử dụng vải bông, vải sợi. Tuy nhiên người ta vẫn quen gọi đây là kỹ thuật in lụa.

Những đặc điểm nổi bật của kỹ thuật in lụa

Đặc điểm ấn tượng nhất của kỹ thuật in lụa là khả năng in được trên nhiều loại chất liệu khác  nhau như: Vải, da, gỗ, thuỷ tinh, kim loại và nhiều loại chất liệu khác. 

Khi áp dụng kỹ thuật in lụa một cách khéo léo, tỉ mỉ các thợ in có thể tạo ra được rất nhiều sản phẩm khác nhau và đều có sự độc đáo riêng rất bắt mắt. Các sản phẩm chủ yếu được tạo ra bằng kỹ thuật in lụa là túi xách, balo, quần áo, thư thiệp,…

Phân loại kỹ thuật in lụa

Kỹ thuật in lụa được phân loại dừa vào 3 yếu tố chính gồm: Phương pháp in, khuôn in và hình dáng khuôn in. 

Phân loại in lụa dựa vào phương pháp in 

Có 3 phương pháp in lụa được áp dụng phổ biến gồm: 

In lụa trực tiếp

In lụa trực tiếp là phương pháp in ấn màu trực tiếp lên bề mặt chất liệu, phương pháp in này thường chỉ áp dụng cho các bề mặt chất liệu sáng màu bởi màu nền sáng sẽ cho khả năng hiển thị màu sắc tốt, chi tiết sắc nét. 

In lụa phá gắn

Kỹ thuật in lụa phá gắn là kỹ thuật in được sử dụng để in lên các bề mặt chất liệu đã có sẵn màu nền. Sở dĩ phải sử dụng kỹ thuật in phá gắn là bởi không thể in trực tiếp lên nền có sẵn, điều này có thể làm cho hình ảnh in ra bị nhòe làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

In lụa dự phòng

Đây là kỹ thuật in được dùng trong trường hợp không thể áp dụng được cả hai kỹ thuật là in trực tiếp và in phá gắn. 

Phân loại in lụa dựa vào cách sử dụng khuôn in

Dựa vào cách sử dụng khuôn in, có thể phân loại kỹ thuật in lụa thành các dạng sau: 

In lụa theo phương pháp thủ công

Với kỹ thuật in lụa theo phương pháp thủ công, toàn bộ quá trình in ấn từ khâu bắt đầu đến khi kết thúc đều thực hiện thủ công bằng tay và sức người 100%. Phương pháp in ấn này chỉ phù hợp với nhu cầu in nhỏ lẻ, số lượng ít bởi năng suất khá thấp. 

In lụa bán tự động

So với in lụa thủ công, phương pháp in bán thủ công cho năng suất ổn định hơn, tiết kiệm thời gian hơn nhờ có sự hỗ trợ của máy móc hiện đại. Do đó, kỹ thuật in lụa bán thủ công có thể đáp ứng cho những khách hàng có nhu cầu in ấn sản phẩm với số lượng tương đối. 

In lụa tự động

Kỹ thuật in lụa tự động sử dụng 100% công nghệ hiện đại để tạo ra sản phẩm, do đó mà năng suất công việc, số lượng sản phẩm tăng cao hơn nhiều lần so với phương pháp in bán thủ công và thủ công, phương pháp in lụa tự động sẽ phù hợp với những khách hàng cần đặt in sản phẩm số lượng nhiều. 

Phân loại in lụa dựa vào hình dáng khuôn

Khi phân loại kỹ thuật in lụa dựa vào hình dáng khuôn in sẽ có 2 loại gồm:   

In lụa bằng khuôn in lưới tròn

Kỹ thuật in lụa bằng khuôn in dạng tròn thường được sử dụng để in ấn trên những bề mặt chất liệu hình cong như ly, bình thủy tinh, gốm sứ, chén đĩa, mũ bảo hiểm,…

In lụa bằng khuôn in lưới phẳng

Ngược lại với kỹ thuật in lụa trên khuôn hình tròn, kỹ thuật in lụa trên khuôn in hình chữ nhật được sử dụng chủ yếu để in lên các bề mặt dạng tấm phẳng vf mềm mỏng như: Vải, giấy, cao su,…

Nguyên lý hoạt động của kỹ thuật in lụa

Kỹ thuật in lụa hoạt động theo nguyên lý thấm mực, mực được cho vào khuôn in ngăn cách với bề mặt in bằng một tấm lưới mỏng. Tiếp đến mực được gạt đều ra toàn bộ bề mặt lưới bằng thanh gạt, mực sẽ thẩm thấu qua lưới và in hằn lên bề mặt chất liệu cần in để tạo ra hình ảnh, chữ viết. 

Hiện nay, kỹ thuật in lụa hầu hết đã được thực hiện bằng máy móc hiện đại thay vì thực hiện thủ công hoàn toàn như trước đây. Nhờ đó mà chất lượng của các sản phẩm làm ra có tính thẩm mỹ cao và rất ấn tượng. 

Ưu nhược điểm của kỹ thuật in lụa

Kỹ thuật in lụa có những ưu, nhược điểm mà nên biết như:

Ưu điểm

• Chi phí in ấn bằng kỹ thuật in lụa rẻ (nếu in đơn sắc), không yêu cầu quá cao về công nghệ, máy móc hiện đại.
• Kỹ thuật in lụa có thể in trên nhiều loại chất liệu như: Giấy, vải, thủy tinh, gốm sứ, kim loại hay nhựa,… đáp ứng được nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng. 
• Sản phẩm có thể in được nhiều màu sắc khác nhau

Nhược điểm

• Nhược điểm đầu tiên và lớn nhất của kỹ thuật in lụa là tốn nhiều thời gian để hoàn thiện một sản phẩm nếu sản phẩm in có nhiều màu.
• Khi in sản phẩm có nhiều màu và in số lượng lớn thì chi phí của kỹ thuật in lụa khá cao so với các kỹ thuật in ấn hiện đại khác như in offset, in kỹ thuật số hay in UV.
• Khi sử dụng mực in không đạt chuẩn thì sản phẩm in ra rất dễ gặp phải tình trạng màu bị đứt gãy, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. 
• Mực in khi dính lên tay hoặc quần áo sẽ rất khó để làm sạch được bởi mực in lụa bám rất chắc.
• Vì khó in được những hình ảnh nhiều màu sắc nên phần lớn các ấn phẩm in bằng kỹ thuật in lụa đều là ấn phẩm đơn sắc. 
• Mỗi một sản phẩm in bằng kỹ thuật in lụa đều cần đến file thiết kế và file vector nên cần phải thiết kế bằng cả hai loại file dẫn đến tốn thời gian.
• Do quá trình in tốn nhiều thời gian, công sức và màu sắc cũng hạn chế nền kỹ thuật in lụa hiện nay chỉ được sử dụng để in một vài ấn phẩm nhất định. 

Những dụng cụ cần chuẩn bị để thực hiện kỹ thuật in lụa

Để thực hiện kỹ thuật in lụa, đơn vị in ấn cần phải chuẩn bị những vật dụng, dụng cần thiết như: 

• Vật liệu để in ấn: Vải, bề mặt kim loại, giấy, nilon, da, thủy tinh hoặc gốm sứ,…
• Khung in: Dùng để căn lụa, lưới in, khung có thể dùng loại hình tròn hay hình chữ nhật đều được.
• Lưới in: Phần lưới in có thể sử dụng vải lụa, vải cotton hoặc các chất liệu có thể cho mực đi qua. 
• Mực: Mực dùng trong kỹ thuật in lụa cần được phải có độ dẻo để tiện cho việc gạt mực, dàn đều mực lên mặt lưới in. 
• Thanh gạt mực: Kích thước của thanh gạt mực nên chọn kích thước vừa vặn với kích cỡ của khuôn in. Gỗ là chất liệu được sử dụng phổ biến nhất để làm thanh gạt mực. 
• Bàn in: Dùng để đặt khung in, mặt bàn in có thể làm từ chất liệu gỗ hoặc kính. 

Một số ứng dụng nổi bật của kỹ thuật in lụa hiện nay

Hiện nay, các kỹ thuật in ấn hiện đại xuất hiện đi kèm với năng suất in ấn cao, tiết kiệm thời gian đang chiếm ưu thế nên kỹ thuật in lụa (in lưới) không còn được sử dụng quá phổ biến như trước đây. 

Tuy nhiên vì ấn phẩm in ra bằng kỹ thuật in lụa có chất lượng tốt, có chất riêng, có thể in trên nhiều loại chất liệu khác nhau và màu sắc đa dạng nên nhiều khách hàng vẫn lựa chọn kỹ thuật in lụa khi cần in ấn sản phẩm. Một vài ứng dụng nổi bật của kỹ thuật in lụa như: 

• Ứng dụng trong ngành in ấn: In áo thun, in túi vải, in thiệp cưới, thiệp chúc mừng, in bao bì nilon, in name card, in thùng giấy, in hộp giấy, in lên bề mặt chai lọ nhựa, thủy tinh, in lên các bề mặt kim loại, gạch,…
• Ứng dụng trong lĩnh vực điện tử: Kỹ thuật in lụa thường được sử dụng để in mạch điện tử. 
• Kỹ thuật in lụa cũng được ứng dụng để in bổ sung sau công đoạn in ấn, ví dụ như in lớp xi bạc lên thẻ cào

Quy trình in ấn sản phẩm bằng kỹ thuật in lụa

Khi in ấn sản phẩm bằng kỹ thuật in lụa, quy trình thực hiện gồm các bước cụ thể như sau: 

• Bước 1: Trước tiên, bạn cần phải chuẩn bị khung in và pha keo. Khuôn in có thể được làm từ gỗ hoặc kim loại tùy từng xưởng in. Hình dáng của khuôn in bạn có thể dùng bất kỳ hình dáng nào cũng được, tuy nhiên loại khung hình chữ nhật được sử dụng phổ biến nhất. 
• Bước 2: Sau khi chuẩn bị xong khung in và pha keo, bước tiếp theo là chụp bản. Sử dụng keo đã pha trước đó đem phủ lên toàn bộ bề mặt lưới rồi sấy cho keo khô hoàn toàn. Tiếp đến là đặt phim lên trên lưới in vừa sấy xong và chụp dưới ánh sáng trắng hoặc dưới trời nắng. Kế đến mang khuôn in ra xịt nước, lớp keo ở vị trí vừa chụp phim khi tiếp xúc với nước sẽ bị rửa sạch nên khi in ấn, mực in sẽ đi qua tấm lưới và in lên bề mặt cần in ấn.
• Bước 3: Khi khuôn in chuẩn bị xong sẽ chuyển sang bước pha mực. Các màu sắc cơ bản ban đầu sẽ được các thợ có tay nghề pha chế với nhau để tạo ra những màu mực cần dùng để in ấn sản phẩm.
• Bước 4: Bước tiếp theo căn chỉnh tay kê, in thử sản phẩm và kiểm tra chất lượng sản phẩm.
• Bước 5: Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng xong, tiến hành in hàng loạt theo số lượng khách đặt làm. 
• Bước 6: Công đoạn cuối cùng sau khi in là tiến hành tháo gỡ khung để ngâm rửa thật sạch, phơi khô khung in để tiếp tục sử dụng cho những lần in sau. 

Lời kết

Bạn đọc vừa tham khảo những thông tin chi tiết về kỹ thuật in lụa vựa In Nhanh VinPro đã tổng hợp và chia sẻ. Qua những thông tin trên, bạn đã hiểu thêm về kỹ thuật in lụa là gì, ưu nhược điểm của kỹ thuật in ấn này, các phương pháp in lụa phổ biến và quy trình cụ thể để tạo ra sản phẩm bằng kỹ thuật in lụa. Mong rằng bài chia sẻ chi tiết trên đây của chúng tôi đã giúp bạn thêm được những thông tin có ích.